Οι εργασίες του μετρό αποκαλύπτουν το "χάρτη" των ρηγμάτων της Θεσσαλονίκης

express, 23/09/2010

Τα έργα του μετρό φέρνουν στο «φως» τα σεισμικά ρήγματα που «διατρέχουν» τη Θεσσαλονίκη και τα οποία μπορούν πλέον να μελετηθούν καλύτερα από τους ειδικούς επιστήμονες...

    Με αφορμή το 19ο συνέδριο της Καρπαθο-Βαλκανικής Γεωλογικής Ένωσης, οι εργασίες του οποίου διεξάγονται στη Θεσσαλονίκη, ο καθηγητής Γεωλογίας και κοσμήτορας της Σχολής Θετικών Επιστημών Σπύρος Παυλίδης, αναφέρθηκε στα μικρά, τα περισσότερα από τα οποία είναι και ανενεργά, ρήγματα της Θεσσαλονίκης.

    Όπως είπε, ο «χάρτης» της Θεσσαλονίκης αποτελείται, μεταξύ άλλων, από ένα ρήγμα στην περιοχή Βούλγαρη, το οποίο έχει κατεύθυνση προς την Πυλαία, καθώς και τα ρήγματα του Ανθεμούντα, του Ασβεστοχωρίου και της Νέας Μεσήμβριας.

    Το ρήγμα της Βούλγαρη, μάλιστα, μελετήθηκε πρώτη φορά με αφορμή τις εργασίες για την κατασκευή σταθμού του μετρό στην περιοχή, ενώ η διάνοιξη της εξωτερικής περιφερειακής, ήταν η αφορμή, ώστε να μελετήσουν οι επιστήμονες το ρήγμα του Ασβεστοχωρίου. Παρά το γεγονός, όμως, ότι τα περισσότερα ρήγματα είναι ανενεργά σεισμικά, οι ειδικοί εκτιμούν ότι πρέπει να μελετηθούν συστηματικότερα.

    Δύο περιοχές εμφανίζουν αυξημένη πιθανότητα σεισμού μεγέθους μέχρι 6,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ για τα επόμενα 30 χρόνια, σύμφωνα με την καθηγήτρια Γεωλογίας στο ΑΠΘ Ελευθερία Παπαδημητρίου.

    «Πρόκειται για την περιοχή της θάλασσας του Μαρμαρά, στην Τουρκία αλλά και εκείνης νοτιοδυτικά της Κρήτης», ανέφερε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε πως για την πρόγνωση χρησιμοποιούνται διαφορετικές μεθοδολογίες, με όσο το δυνατόν ρεαλιστικότερο στόχο.

Χάνουμε πετρέλαιο λόγω σεισμών

link


ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΕΚΛΑΡΗΣ

Τα πολλά και ενεργά ρήγματα που υπάρχουν στον ελλαδικό χώρο ευθύνονται σε ένα βαθμό για τα περιορισμένα κοιτάσματα πετρελαίου στο ελληνικό υπέδαφος. Σύμφωνα με τους γεωλόγους που συμμετέχουν στο 19ο Συνέδριο της Καρπαθο-Βαλκανικής Ενωσης, στη διαδικασία μετακινήσεων εκατομμυρίων ετών, πιθανόν αποθέματα στο υπέδαφος να έχουν διαφύγει, με συνέπεια είτε να μην είναι αξιοποιήσιμα, είτε να έχουν εξατμιστεί.

Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, παρουσιάστηκαν εργασίες για λεκάνες απόθεσης πετρελαίου ή φυσικού αερίου σε διάφορες περιοχές των Βαλκανίων (Τουρκία, Βουλγαρία, Αλβανία κ.α.), καθώς και οι πιθανότητες να συνεχίζονται οι λεκάνες αυτές επί ελληνικού εδάφους.

«Γεωλογικά οι λεκάνες συνεχίζονται και στη Θράκη, αλλά και από την Αλβανία, με τη γεωλογική ζώνη του υποπελάγους προς την Πίνδο μέχρι τη δυτική Μακεδονία. Πρακτικά, όμως, δεν είναι δυνατό να εκτιμήσουμε αν υπάρχουν αποθέματα που να είναι αξιοποιήσιμα, ή αν υπήρχαν και στο πέρασμα των ετών διέφυγαν και διοχετεύτηκαν σε πετρώματα που δεν είναι αξιοποιήσιμα, ή εξατμίστηκαν στην ατμόσφαιρα», σημείωσε ο καθηγητής Γεωλογίας, Σπύρος Παυλίδης, κοσμήτορας της Σχολής Θετικών Επιστημών.

Αναπνέουμε και... λευκόχρυσο

Χτες, δεύτερη μέρα του συνεδρίου που ολοκληρώνεται αύριο στο συνεδριακό κέντρο «Ν. Γερμανός» και διοργανώνεται από το Τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ, κεντρική ομιλήτρια ήταν η Μαρία Οικονόμου, καθηγήτρια του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία αναφέρθηκε στον εντοπισμό στοιχείων της ομάδας λευκόχρυσου στην περιοχή των Καρπαθο - Βαλκανίων.

«Στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα στη θέση ''Σκουριές'' στη Χαλκιδική, σύμφωνα με τα στοιχεία που υπήρχαν από την εταιρία TVX, υπάρχουν 200 εκατ. τόνοι μεταλλεύματος, από το οποίο μπορούν να βγουν 15 τόνοι παλλαδίου και 3-4 τόνοι λευκόχρυσου. Ομως η εξόρυξη δεν έχει ξεκινήσει από την εταιρία ''Ελληνικός Χρυσός'', καθώς υπάρχουν περιβαλλοντικά ζητήματα που δεν έχουν επιλυθεί. Κοιτάσματα λευκόχρυσου υπάρχουν ακόμη στο Μπορ της Σερβίας και στη Βουλγαρία», σημείωσε.

Ο λευκόχρυσος, εκτός από πλατίνα για κοσμήματα, χρησιμοποιείται σε πολύ μικρές ποσότητες στους καταλύτες των αυτοκινήτων, όμως, εφόσον δε γίνεται σωστή συντήρηση και ανακύκλωση των καταλυτών, τα χρήσιμα στοιχεία (στην ιατρική, ηλεκτρονική κ.λπ.), όπως το παλλάδιο, το ρόδιο και ο λευκόχρυσος, εντοπίζονται σε πολύ μικρό μέγεθος κατά μήκος των δρόμων, από την καύση και είναι επιβλαβή για την υγεία καθώς, λόγω του πολύ μικρού μεγέθους τους, είναι εισπνεύσιμα από τον άνθρωπο.

«Εχουμε κάνει μετρήσεις και έχουμε καταγράψει υψηλές συγκεντρώσεις λευκόχρυσου στην Κατεχάκη, στη Μεσογείων και την Αχαρνών», συμπλήρωσε. Παράλληλα, τα στοιχεία αυτά, μέσω της σκόνης, της βροχής και των υπονόμων, καταλήγουν σε ποτάμια και τη θάλασσα και από εκεί περνούν στην τροφική αλυσίδα, με άγνωστες μέχρι σήμερα συνέπειες στη δημόσια υγεία.

Θεσσαλονίκη - Διεθνές γεωλογικό συνέδριο: Ελληνας επιστήμονας βρέθηκε στο σεισμό της Νέας Ζηλανδίας - Κοιτάσματα λευκόχρυσου στη Χαλκιδική

Βρέθηκε στη Νέα Ζηλανδία τη χρονική στιγμή που ένας ισχυρός σεισμός μεγέθους 7,1 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, ισοπέδωσε κτίρια, κατέστρεψε δρόμους και προκάλεσε διακοπές στην παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και νερού. Ο καθηγητής Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Βασίλης Χρηστάρας, βρισκόταν στη μακρινή χώρα για ένα συνέδριο, όταν εκείνη «χτυπήθηκε», στις 4 Σεπτεμβρίου από τον Εγκέλαδο και μπόρεσε να παρακολουθήσει από κοντά το φαινόμενο. «Το νησί χτυπήθηκε τόσο έντονα, επειδή είναι στο όριο της τεκτονικής πλάκας της Αυστραλίας και του Ειρηνικού και η περιοχή έχει δώσει πολλούς σεισμούς στο παρελθόν», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Χρηστάρας, με αφορμή την ομιλία του στο 19ο Συνέδριο της Καρπαθο-Βαλκανικής Γεωλογικής Ένωσης. Όπως διευκρίνισε, από την επιτόπια έρευνά του, διαπίστωσε ότι οι ζημιές δεν προκλήθηκαν από τη δόνηση αλλά από τη ρευστοποίηση των εδαφών, που «μετακίνησαν» ακόμα και δέντρα!. «Με το σεισμό ανέβηκε, δηλαδή, ψηλά ο υδροφόρος ορίζοντας και ανακατεύτηκε με την άμμο του εδάφους, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τόνοι λάσπης και να προκληθούν μεγάλες, υλικές καταστροφές». Κοιτάσματα λευκόχρυσου στη Χαλκιδική Για τα κοιτάσματα λευκόχρυσου στη Χαλκιδική και την εφαρμογή του στους καταλύτες των αυτοκινήτων αλλά και στις επιπτώσεις στο περιβάλλον, αναφέρθηκε η καθηγήτρια στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρία Οικονόμου. «Στη Χαλκιδική, στη θέση Σκουριές, υπάρχουν 200 εκατομμύρια τόνοι μεταλλεύματος, από το οποίο μπορούν να εξορυχτούν 15 τόνοι παλλάδιου και 3-4 τόνοι λευκόχρυσου», ανέφερε η κ. Οικονόμου στο περιθώριο του συνεδρίου προσθέτοντας ότι η εταιρία «Ελληνικός Χρυσός» δεν έχει ξεκινήσει την εξόρυξη λόγω των αντιδράσεων των κατοίκων για περιβαλλοντική υποβάθμιση. Όπως εξήγησε πάντως, ο λευκόχρυσος χρησιμοποιείται στους καταλύτες των αυτοκινήτων αλλά η εναπόθεσή του, στη συνέχεια, κατά μήκος των δρόμων, λόγω καύσης, είναι επιβλαβής για την υγεία. «Βρήκαμε υψηλές συγκεντρώσεις λευκόχρυσου στην Κατεχάκη, τη Μεσογείων και την Αχαρνών, χωρίς βέβαια να υπάρχουν θεσμοθετημένα όρια για τις συγκεντρώσεις», ανέφερε.


link

ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΕΩΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Σύνεδρος κοιτάει τους χάρτες με σεισμογενείς ζώνες που παρουσιάστηκαν κατά την διάρκεια των εργασιών του Διεθνούς Συνεδρίου των Γεωεπιστημών που πραγματοποιείτε στο συνεδριακό κέντρο "Νικόλαος Γερμανός" στην ΔΕΘ.Θεσσαλονίκη.

Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010 ΑΠΕ

«Δεν θα ξαναζήσουμε σεισμό σαν του '78»

H περίοδος επαναδραστηριοποίησης των ρηγμάτων της λεκάνης της Μυγδονίας, είναι της τάξης των 100 ετών και άνω έως και των 300 ετών και «το ρήγμα που έδωσε το σεισμό του 1978 στη Θεσσαλονίκη δεν θα ενεργοποιηθεί στη διάρκεια της ζωής μας», τονίζει η καθηγήτρια Σεισμολογίας του ΑΠΘ, Ελευθερία Παπαδημητρίου.

Αλλα ρήγματα, όμως, μέσα στη Θεσσαλονίκη, δεν έχουν καν μελετηθεί, παρά το ό,τι υπάρχουν προτάσεις από τους επιστήμονες.

Σύμφωνα με την Ε. Παπαδημητρίου, ούτε οι επιστήμονες, ούτε η πολιτεία θα πρέπει να εφησυχάζουν, καθώς στη λεκάνη της Μυγδονίας υπάρχουν περίπου 15 παρόμοια ρήγματα, γνωστά στους σεισμολόγους από ιστορικούς σεισμούς και μερικά από αυτά δεν έχουν ενεργοποιηθεί εδώ και 2.000 χρόνια.

«Ρήγματα ενεργά υπάρχουν παντού και, όπως είναι γνωστό, επηρεάζουν το ένα τη συμπεριφορά του άλλου. Γι' αυτό, πρέπει να εστιάζουμε στην προετοιμασία και στη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του σεισμικού κινδύνου σε κάθε κατοικημένη περιοχή», υπογραμμίζει η Ε. Παπαδημητρίου.

Οι νέες μέθοδοι που εφαρμόζονται στις έρευνες, παρουσιάστηκαν χθες στο 19ο συνέδριο της Κάρπαθο - Βαλκανικής Γεωλογικής Ενωσης, που διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη.

Τα ρήγματα της λεκάνης της Μυγδονίας, δεν μπορούν να δώσουν σεισμούς μεγέθους πάνω από 6.5 ρίχτερ, επισημαίνει ο καθηγητής Σεισμολογίας στο ΑΠΘ, και γραμματέας της Κάρπαθο - Βαλκανικής Γεωλογικής Ενωσης, Σπύρος Παυλίδης.

Όμως, ρήγματα όπως αυτό στο δήμο Ανθεμούντα και στην περιοχή Βιούλγαρη, δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς και οι σεισμολόγοι δεν γνωρίζουν άν, πότε και τί μεγέθους σεισμό μπορούν να δώσουν.

Ιδίως για το ρήγμα της Βούλγαρη, οι σεισμολόγοι δεν γνωρίζουν ούτε καν το μήκος του, οπότε, ούτε τη δυναμικότητά του, ούτε τη επικινδυνότητά του, τονίζει ο Σπ.Παυλίδης. Το ρήγμα της Βούλγαρη έχει χαρακτηριστεί ως εν δυνάμει ενεργό, γιατί δεν υπάρχουν όλα τα στοιχεία που χρειάζονται οι επιστήμονες για να αποφανθούν. «Είχαμε κάνει προτάσεις για στοχευμένη μελέτη του ρήγματος σε νομαρχία, περιφέρεια, ΟΑΣΠ, αλλά δεν έχουμε πάρει καμιά απάντηση», σημειώνει ο Σπ.Παυλίδης.

Ενα άγνωστο ρήγμα, που σχετίζεται ίσως με το σεισμό των 6,4 ρίχτερ το 2008, στη ΒΔ Πελοπόννησο αναζητούν οι επιστήμονες. Σύμφωνα με τον καθηγητή Τεκτονικής Γεωλογίας στο πανεπιστήμιο Πατρών, Γιάννη Κουκουβέλα, η συνέπεια είναι να μη μπορούν οι επιστήμονες να εκφράσουν με νούμερα στους μηχανικούς το πώς πρέπει να σχεδιάσουν τα κτίρια.

Το 2278 θα ξαναξυπνήσει το ρήγμα του 1978 αλλά...

Του ΣΑΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗ

Σε 300 χρόνια θα ξαναξυπνήσει το ρήγμα που έδωσε τον σεισμό των 6,5 Ρίχτερ στη Θεσσαλονίκη, στις 20 Ιουνίου του 1978, και προκάλεσε τον θάνατο 49 ανθρώπων.

Την ίδια στιγμή προτάσεις για μελέτες ρηγμάτων μέσα στη Θεσσαλονίκη μένουν άνευ απάντησης, έχει κολλήσει στον ΟΑΣΠ το θέμα των μικροζωνικών μελετών που δείχνουν το μέγεθος των ζημιών ανάλογα με το μέγεθος των σεισμών, ενώ στάσιμη είναι η μεγάλη έρευνα που ξεκίνησε μετά τον σεισμό της Αθήνας, το 1999. Σύμφωνα με την καθηγήτρια Σεισμολογίας του ΑΠΘ, Ελευθερία Παπαδημητρίου, η περίοδος επαναδραστηριοποίησης των ρηγμάτων της λεκάνης της Μυγδονίας είναι της τάξης των 100 ετών και άνω έως και των 300 ετών και «το ρήγμα που έδωσε τον σεισμό του 1978 στη Θεσσαλονίκη δεν θα ενεργοποιηθεί στη διάρκεια της ζωής μας». Υπογραμμίζει όμως ότι ούτε οι επιστήμονες ούτε η πολιτεία θα πρέπει να εφησυχάζουν, καθώς στη λεκάνη της Μυγδονίας υπάρχουν περίπου 15 παρόμοια ρήγματα, γνωστά στους σεισμολόγους από ιστορικούς σεισμούς και μερικά από αυτά δεν έχουν ενεργοποιηθεί εδώ και 2.000 χρόνια.

Τα ρήγματα της λεκάνης της Μυγδονίας δεν μπορούν να δώσουν σεισμούς μεγέθους πάνω από 6,5 Ρίχτερ, επισημαίνει ο καθηγητής Σεισμολογίας στο ΑΠΘ και γραμματέας της Καρπαθο-Βαλκανικής Γεωλογικής Ενωσης, Σπύρος Παυλίδης. Οπως λέει, μέσα στην πόλη της Θεσσαλονίκης, τα ρήγματα είναι μικρά και μικρής δυναμικής, ενώ τα μεγαλύτερα ρήγματα, τόσο σε μήκος όσο και σε δυναμικότητα, βρίσκονται πιο μακριά από την πόλη. Ενα ρήγμα-φάντασμα απασχολεί τους σεισμολόγους στην Πάτρα, 2 χρόνια μετά τον σεισμό των 6,4 Ρίχτερ, το 2008, στη ΒΔ Πελοπόννησο, που είχε προκαλέσει σημαντικές ζημιές.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Τεκτονικής Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Πάτρας, Γιάννη Κουκουβέλα, «το πρόβλημα είναι ότι τα τελευταία 30 - 40 χρόνια, στην περιοχή γίνονται συνέχεια σεισμοί χωρίς να μπορούμε να βρούμε τα ίχνη τους στην επιφάνεια της Γης».

19o Συνέδριο της ΚαρπαθοΒαλκανικής Γεωλογικής Ένωσης (XIX Congress of the Carpathian-Balkan Geological Association – CBGA 2010)

23 Σεπτεμβρίου 2010

μέχρι

26 Σεπτεμβρίου 2010

Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα συνέδρια στην Ευρώπη, ενώ αποτελεί μέρος μίας από τις παλαιότερες σειρές συνεδρίων παγκοσμίως. Θα πραγματοποιηθεί στο Συνεδριακό Κέντρο «Νικόλαος Γερμανός» της Δ.Ε.Θ. και θα παρουσιαστούν περισσότερες από 500 ανακοινώσεις που αφορούν όλα τα θεματικά πεδία των Επιστημών της Γης. Οι ανακοινώσεις αναφέρονται στον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της ΝΑ Ευρώπης, αλλά και πέρα από αυτόν. Έχουν προγραμματιστεί επίσης τρεις κεντρικές ομιλίες από διεθνώς καταξιωμένους επιστήμονες, οι οποίοι θα αναπτύξουν θέματα γενικότερου γεωλογικού ενδιαφέροντος.
Αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα του συνεδρίου είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του: www.cbga2010.org.

Το συνέδριο, το οποίο διοργανώνεται από το Τμήμα Γεωλογίας του Α.Π.Θ. σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών και την Ελληνική Γεωλογική Εταιρεία, έχει ήδη προσελκύσει περισσότερους από 700 επιστήμονες υψηλού επιπέδου, οι οποίοι και θα παραβρεθούν στις εργασίες του. Οι περισσότεροι από αυτούς προέρχονται από χώρες του εξωτερικού και με την ευκαιρία της παραμονής τους θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν και την πόλη της Θεσσαλονίκης.

Τη διοργάνωση του συνεδρίου στήριξαν με χορηγίες τους οι παρακάτω:
1. Τμήμα Γεωλογίας Α.Π.Θ.
2. Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών
3. Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.
4. Χρυσωρυχεία Θράκης Α.Μ.Β.Ε.
5. Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας
6. Επιτροπή Ερευνών Α.Π.Θ.
7. 0ήμος Θεσσαλονίκης
8. Marathon Data Systems
9. Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας

• Επικοινωνία: καθ. Γεώργιος Χριστοφίδης, 2310 998541
• Ιστοσελίδα: http://www.cbga2010.org
• Email: info@cbga2010.org
• Χώρος: Συνεδριακό Κέντρο Νικόλαος Γερμανός της Δ.Ε.Θ.
• Διοργάνωση: Τμήμα Γεωλογίας ΑΠΘ